μνήμη?

γιατί έτσι... τι είναι μνήμη? τι είναι μία μνήμη? πόσοι νευρώνες επιστρατεύονται για να ανακληθεί εκείνη ακριβώς η μέγα ή μικρο-μνήμη?, πόση μνήμη φέρει εντός της μία συγκεκριμμένη μνήμη?, σε όγκο, σε άνυσμα, σε απόσταση, σε δρόμο, σε πτήση για μετατροπή της σε φαντασίωση? πόσοι νευρώνες απενεργοποιούνται για να μην ανακληθεί εκείνη επακριβώς η συγκεκριμμένη μνήμη? πόση μη μνήμη χωρά στιγμιαία ανάμνηση που καταλήγει σε πυγμαία μικρομνήμη?

για απτό παράδειγμα: τι μνήμη έχω από αυτή την εικόνα που ήταν έγχρωμη και εμφανίζεται σε κιαρο-οσκούρο για να παραπέμψει σε άλλην εποχή? είναι αχνή ή ισχυρή η ανάκλησή της? κι αν δεν την θυμάμαι την εικόνα faccia fora, πόσοι οι μνημικοί συνειρμοί από τα δύο τσιμέντα, ένα για την ορχήστρα, δύο για τον χορό ή τα ντεφιλέ. Και καλυμμένοι με τον πέπλο τού καιρού το μαρμάρινο μπαρ και το γρασίδι ανάμεσα στα πλακάκια και οι πλαστικές καρέκλες ένα γύρω. Το μάτι διοπεί ένα γύρω και υποχρεώνει μόνη κατεύθυνση του βλέμματος στον πέρα όγκο του διπλού κτίσματος, μεγάλου, επιβλητικού, επιβάλλεται, δηλαδή, αυταρχικά, για να μην πούμε δικτατορικά, ελαχιστοποιώντας, αναγκαστικά, την έμπροσθεν εικόνα. Τότε? ποιά μνήμη συγκρατεί το μάτι, ποιάν επακριβώς μνήμη ανακαλεί? και το βλέμμα, αυταρχικά οριοθετημένο από συγκεκριμμένους νευρώνες, τι επακριβώς συγκρατεί? ποιά η λειτουργία εδώ του αμφιβληστροειδούς?, η εικόνα ωχραίνει πειθαναγκαστικά και το σύνολο υποχωρεί σε αυτό που θα λέγαμε "βάθος χρόνου". Αναφύεται, εννοείται, η έννοια του χρόνου, κατά την σύλληψη της εικόνας, αποσπασματικά και στην καθ' όλη θέασή της. Τότε, η φαντασμαγορία/φασματοποίηση της μνήμης τέμνει εκείνην του χρόνου καθ' όλες τις πιθανές κατευθύνσεις. Το μάτι, πλέον, επικαλόν συμβοηθητικά το "βάθος πεδίου" ως προς το οράν/ορατότητα, αποπροσανατολίζεται, το βλέμμα χάνει την στιγμιαία υπόστασή του και οι νευρώνες παύουν έστω οριακά να κατευθύνουν (βλέπε ορίζουν μονομερώς, άρα δικτατορικά) την όποια πρόσληψη της εικόνας, η οποία ανακαλεί μνήμη, η οποία, με την σειρά της, δημιουργεί νέα εικόνα, η οποία δημιουργεί νέα μνήμη, η οποία, κατ' ακολουθίαν, μνημειώνεται σε άλλη, νέα εικόνα, η, φυσικώ, πλέον τω τρόπω, τοιαύτη ίσως και να αποτυπώνεται ως/σαν οριστική, στο βλέμμα, στο μάτι, στους νευρώνες, στην κίνηση, στην θύμιση, εν τέλει, καταγράφεται ως ή μήπως πάλι σαν? οριστική στην εν τω "βάθει μνήμη". Αυτή η συγκεκριμμένη "μνήμη" πρόκειται να μας απασχολήσει...

"Και πάντοτε αυτή η ακατανίκητη μνήμη της απώλειας, που κατά βάθος ποθεί να μετατραπεί σε απώλεια της μνήμης’ «από μνήμης, ίσως, εκ μνήμης»….

Τι σηματοδοτεί μία μνήμη (ποτέ δεν είναι μία), η μνήμη, ποια μνήμη, πού εγγράφεται, τι χρώμα χρείεται η μνήμη? Τι επιχρίεται?  τι σημαίνει η μνήμη της απώλειας, ο Ζαν Ζιγκλέρ, Ελβετός κοινωνιολόγος, το όρισε καλλίτερα από χιλιάδες  πολλούς όσους, στο δοκίμιό του: “Essais de sociologie, Les vivants et la mort” Seuil, 1973, σημειολογώντας το πένθος της μνήμης της απώλειας που πενθεί την απώλεια της μνήμης. Αν εξαιρέσει κανείς εκφυλιστικές ασθένειες που συνεπάγονται δραστική απώλεια μνήμης –το τραγικότερο της ύπαρξης, εφόσον είμαστε ο χρόνος των μνημών μας όσο διαθέτουμε σαρκίο-, ο διανυόμενος χρόνος, ο "πίσω" χρόνος, ο μέλλων χρόνος, ο ες προβολήν χρόνος (πίσω, εδώ, εμπρός) -αυτός είναι όρος για άλλη γραφή, κυκλοτερή- αυτή η αλληλουχία ίσως να συνιστά ένα από τα τραγικότερα στοιχεία του εαυτού, με την όποια προβολή στον άλλον, δηλαδή σε έναν καθρέφτη -ή σε πολλαπλούς- διαυγή, καλογυαλισμένο ή θολωμένο από την χρήση, τα χρόνια ή θολωμένο βλέμμα. Τι σημαίνει βλέμμα? Διαυγές ή θολό, αμβλυωπικό ή διαστρεβλωμένο = διαθλασμένο. Πάλι: τι σηματοδοτεί βλέμμα διαθλασμένο? προς ποιες κατευθύνσεις, Τι σημαίνει  βλέμμα διαστρεβλωμένο? Προς τα πού ορώντας, μέσω ποιανών χιτώνων του ορώντος νου?

*σημειώσεις γραφών, σημειολογώντας* σειρά από δοκίμια –απόσπασμα-

η μνήμη πάντα θα ρολάρει «αλητεύοντας» στους νευρώνες του μυαλού. Την «πνίγουν»? την αφήνουν να υπάρξει έστω στιγμιαία?" vedremo

η μνήμη θα ενδύεται πάντα το χρώμα μαβί, η μνήμη δεν θα μπορεί να λειτουργεί πάρεξ σε κυκλώνες, εκεί, σε βαθύ, άλλοι το λένε σεληνιασμένο ασημί εμείς, βαθύ σκούρο μπλε ως μαβί

*απόσπασμα από την τελική μορφή δοκιμίου ως προς την σχέση εικόνας-μνήμης-ανάμνησης*