«Κάθε άνθρωπος είναι τόσο
μικρός όσο ο φόβος που αισθάνεται και τόσο μεγάλος όσο ο εχθρός που
επιλέγει.»
«Τα κράτη δεν ασχολούνται πλέον
με την διοίκηση και αφοσώνονται στην αστυνόμευση. Οι πρόεδροι
μετατρέπονται σε διαχειριστές ξένων εταιριών. Οι Υπουργοί Οικονομικών
είναι καλοί διερμηνείς.Οι βιομήχανοι μετατρέπονται σε εισαγωγείς.Οι πολλοί
εξαρτώνται ολοένα περισσότερο από τα περισσεύματα των λίγων.Οι εργαζόμενοι
χάνουν τις δουλειές τους.Οι αγρότες χάνουν την γη τους.Τα παιδιά χάνουν
την παιδική τους ηλικία.Οι νέοι χάνουν την επιθυμία να πιστεύουν.ΟΙ
ηλικιωμένοι χάνουν την σύνταξή τους."Η ζωή είναι λαχείο"
ισχυρίζονται όσοι κερδίζουν»
Και οι
μέρες άρχισαν να περπατούν. / Και μας δημιούργησαν. /Και
γεννηθήκαμε εμείς, τα παιδιά τους,/ είμαστε τα παιδιά των ημερών, /
που πορευόμαστε / εξερευνώντας τη ζωή.
Αυτό το ποίημα των Μάγια αποτελεί την προμετωπίδα, αλλά και το πλαίσιο
αναφοράς, του τελευταίου βιβλίου του μεγάλου Ουρουγουανού συγγραφέα
Εδουάρδο Γκαλεάνο. Εμείς, οι άνθρωποι, σε όλες τις εποχές της ιστορίας,
σε όλα τα σημεία του χάρτη, είμαστε παιδιά των ημερών, παιδιά του χρόνου,
είμαστε φτιαγμένοι από ζωντανή ύλη μα και από ιστορίες, από τα γεγονότα
του παρελθόντος και του παρόντος. Και κάθε μέρα του χρόνου έχει να
αφηγηθεί τη δική της ιστορία για τη μεγάλη ανθρώπινη περιπέτεια που έχει
ξεκινήσει εδώ και χιλιάδες χρόνια και συνεχίζεται ως σήμερα. Ο Γκαλεάνο
γράφει λοιπόν το "προσωπικό του ημερολόγιο", αυτός, ένας
εραστής της ιστορίας και ανιχνευτής του μίτου που συνδέει το παρελθόν με
το παρόν, της ουσίας που κρύβεται πίσω από το επίκαιρο, της
οικουμενικότητας πράξεων και γεγονότων που ο απλός παρατηρητής των
πραγμάτων προσπερνά χωρίς να ξεκλειδώσει τη σημασία τους.
Τριακόσια εξήντα έξι αφηγήματα -ας μη λησμονούμε ότι το 2012 είναι
δίσεκτο έτος-, ένα για κάθε μέρα του χρόνου, συνθέτουν λοιπόν αυτό το
ημερολόγιο, γραμμένο από έναν κλασικό πλέον συγγραφέα, ο οποίος έχει
κατορθώσει κάτι σπάνιο: να λέει πολλά με λίγες λέξεις, να οδηγεί τον
αναγνώστη στο μείζον μέσα από το έλασσον. Η ποίηση, ο στοχασμός, το
χιούμορ, το κοινωνικό σχόλιο, η καταγγελία, εναρμονίζονται σε μια γραφή
που αποτελεί πλέον το σήμα κατατεθέν του Γκαλεάνο, γραφή κατ' ουσίαν
αφοπλιστική:
"17 Οκτωβρίου / Σιωπηλοί πόλεμοι: Σήμερα είναι η Παγκόσμια Ημέρα
κατά της Φτώχειας. Η φτώχεια δεν σκάει όπως οι βόμβες, ούτε ηχεί όπως οι
πυροβολισμοί. Για τους φτωχούς, γνωρίζουμε τα πάντα: που δεν δουλεύουν,
τι δεν τρώνε, πόσο δεν ζυγίζουν, πόσο ύψος δεν έχουν, τι στερούνται, τι
δεν σκέφτονται, σε τι δεν πιστεύουν. Μας απομένει μόνο να μάθουμε γιατί
είναι φτωχοί. Μήπως γιατί μας ντύνει η γύμνια τους και μας θρέφει η πείνα
τους;" -στις εξαίρετες αποδόσεις της Ισμήνης-
Creo que no
hay vanidad en la alegría de comprobar, al cabo del tiempo, que Las venas no ha
sido un libro mudo".
Νομίζω πως δεν υπάρχει έπαρση στη χαρμοσύνη του
αναμετρήματος, στη στροφή του χρόνου, Οι {ανοιχτές} φλέβες {της Λατινικής
Αμερικής} δεν ήταν ένα βιβλίο βουβό. (απόδοση: ΑΡ)-
