αντίσταση

 ανοίγοντας τις κούτες, ως φαίνεται, τα κλασσικά εικονογραφημένα τα πήρε ο αζιρφός σπίτι του, τράβα βρες τα τώρα..., ηύρα όλους τους τόμους της "Ιστορίας της Αντίστασης, 1940-1945"

τρεις μέρες τώρα κάθομαι και διαβάζω, έχω σταματήσει στην μαρτυρία του Κομνηνού Πυρομάγλου, του ΕΔΕΣ, ο Πυρομάγλου, το 1960, έφτιαξε το ΠΑ.ΜΕ (Πανελλήνιο Μέτωπο), την του εκείνου φήμη εζούλεψεν το ΚΚΕ κι έφτιαξε το σημερινό δήθεν ακτιβιστικό και εκτός τόπου και χρόνου σκωληκοειδές απόφυμά του. Μπήκε και το Αγροτικό Μέτωπο μέσα κι έτσι το 1961 κατεβήκαν στις εκλογές της βίας και νοθείας, τότε ήταν που "δες καιρόν που διάλεξε ο Χάρος να με πάρει" που είπε κι ο αιθεροβάμων γεννήτωρ μου να βάλει υποψηφιότητα για βουλευτής της  Αριστεράς, στην ως σήμερα βασιλική και ακροδεξιά εν πολλοίς Αργολίδα'  τον λιανίσαν κανονικότατα, του σπάσαν το πρώτο μας αμαξάκι, επωνομαζόμενον "Μπουζούκι", ονοματοδοσία υπό μητρός, στις Λήμνες Άργους. Τα χάλια του έχουν αποθανατισθεί στην "Λευκή Βίβλο", έκδοσης της "Αυγής". Ο αγαπητός δικηγόρος Ναυπλιέων και γεννήτωρ μου, πλήρωσε και αυτή του την αποκοτιά και θέρμη ιδεωδών με σπασμένο χέρι και κεφάλι και πόδι. Όταν πήγε στο Τριανόν (κινηματοθέατρον) με πατερίτσες-μου απαγορεύτηκε η δίοδος από την Πλατεία μας, πηγαίνοντας στα αγγλικά, τον περιμέναν οι της εποχής επωνομαζόμενοι "εγκάθετοι", μυθιστορηματική η φυγάδευσή του- αλήθεια είναι πως προσπαθώ να ιχνηλατήσω την ιστορία του παππού μου, Κώστα Παπαδόγιαννη, για να γράψω ένα βιβλίο για εκείνον και όλη την οικογένεια, αρχής γενομένης από τα Γκράβαρα -ορεινή και πάμπτωχη Ναυπακτία-, από κείνον τον πρόγονο Κωνσταντίνο Γεωργίου Παπαδόγιαννη, εκ Κρήτης, φυσικά, προερχόμενο, ημιονηγό και μετέπειτα (γύρω στα 1860-70) υποστρατιωτικό του πεζικού. Τούτος έδωκεν τον Γιώργο, καθηλωμένον λόγω δημοκρατικών φρονημάτων στον βαθμό του λοχαγού, μία ωραία πρωΐα, στα Τρίκαλα όπου υπηρετούσε ως λοχαγός ιππικού, αφήνιασε το άλογό του, ο γνωστός "Ψαρρής" και τον χτύπησε θανατηφόρα στο κεφάλι. Αφήκε την σύζυγόν του Θεανώ, εξ οικογενείας Γκάγκαρων και Αρβανητών της Παιανίας, θυγατέρα τσιφλικά εκεί, μαζί με τα τέκνα: Εύα (Ευανθία), Μαίρη, Κώστα-παππούς-Σόλων, Ηρακλή και Κλυτώ (Κλυταιμνήστρα). Η τελευταία, υπήρξε σύζυγος σε δεύτερον γάμο (ενυμφεύθησαν μυστικώς πως το 1942) του Χρήστου Χωμενίδη -παππού του σημερινού συγγραφέα κι αντικειμενικώς πως ξαδέρφου-προέδρου του Σοσιαλιστικού Κόμματος Ελλάδος, συνυπογράψαντος την δημιουργία του ΕΑΜ. Ως πασίγνωστον, τον Χρήστο Χωμενίδη του τότε, νομικό, πρώην θανατοποινήτη στην πατρίδα μου,στην Ακροναυπλία, {μέρος όπου γνωρίσθηκε με τον παππού μου Κώστα Παπαδόγιαννη, τότε αντισυνταγματάρχη πυροβολικού, μετασχόντα στο κίνημα του 1935 των δημοκρατικών αξιωματικών του τότε τακτικού στρατού}, κρεμάσαν οι Γερμανοί το 1944 από τα δέντρα στην Πλατεία της Πάτρας "Ψηλά Αλώνια". Τότε, αφού τον είδε να κρέμεται πνιγμένον από την γραβάτα του, γύρισε η Κλυτίτσα στην Ακράτα όπου διαβιούσε προσωρινά το ζεύγος και αυτοκτόνησε, πέφτοντας από το μπαλκόνι στον κήπο, ήταν 32 ετών. Μεταγενεστέρως, αναγνωρίζαμε εμφανισιακά χαρακτηριστικά της ως της Ευας Περόν της Αργεντινής, ψηλή, ξανθή, εύθυμη, διαθέτοντας ιδιάζουσα χάρη στο πνεύμα και στο σώμα.

Περνώντας στο χθες, πριν από 80 πια χρόνια, ο γεννήτωρ, Τάκης (Παναγιώτης), απεφάσισε να διακόψει τις σπουδές του στο αρχόμενο 3ο έτος της Νομικής, με πατέρα, παππού και προσπάππου δικηγόρους στο χωριό μας, εκείνος ο προσπάππους μοι,πάππος του Τάκη, δηλαδή, πρωτοστάτησε στην δημιουργία του Δικηγορικού Συλλόγου Ελλάδος γύρω στα 1860-70' παρουσιάστηκε στο έμπεδον Ναυπλίου {σημερινό και ήδη εκκενωμένο ΚΕΜΧ=Κέντρο Μηχανικών, συνήθως έρχονταν νεοσύλλεκτοι τεχνικοί και από το ΕΜΠ, (εκεί έκανε κι ο πρωτοξάδερφος Πάρις,που παρουσιαστήκαν στον στρατό μαζί με τον αζιρφό στην Κόρινθο, τον Οκτώβρη του 1970 και φίλους τους από το Μετσόβειο' ζάχαρη πέρασε, ζούσε ακόμη τότε η γιαγιά στο πατρικό και είχε μία κοπέλλα μαζί της, σε κάθε έξοδο, έτρωγε τουλάχιστον καλά ο Παρούλης)' εκείνο που από παιδί μού είχε κάνει μεγάλη εντύπωση είναι πως τα φανταράκια, κάθε που βγαίναν με έξοδο από το Στρατόπεδο, συνήθως Κυριακή, 2-6, μπορούσαν να πάνε μόνο μέχρι το Πάρκο, κι ως το άγαλμα του Καποδίστρια,όχι οι αξιωματικοί, ως ο ξάδερφος, που σαν μιξο~αναπλιώτης πήγαινε όπου ήθελε κι έβλεπε όσους ήθελε' χρειάστηκε να πέσει η Χούντα για να μπορούν να πάνε μέχρι την Παραλία και μέσα στην δεκαετία του '80 πια, επιτέλους, να μπορούν να φοράνε τα πολιτικά ρουχαλάκια τους στην βόλτα} 

αρχές Οκτωβρίου του 1940, μαζί με τον παιδικό του φίλο Χάρη Θεοδωρίδη

-πρωτοντυμένος νεοσύλλεκτος στο ΚΕΜ(Χ)

τον Ιανουάριο του 1941 τους στείλανε στις μάχες της Αλβανίας, ούτε λιανοντούφεκα δεν ξέραν να κουμαντάρουν, ω! της τύχης, έπεσε στα δόντια του παππού εκ μητρός Κώστα Παπαδόγιαννη, ήδη συνταγματάρχη πυροβολικού,στην Κορυτσά, φαίνεται πως συμπάθησε το μόλις 21 ετών αγόρι και διέκρινε την  αποκοτιά του. Μετέπειτα, Τάκης και Χάρης φορτωθήκαν σε πλοία και κατέπλευσαν στα Χανιά, για να υπερασπισθούν το αεροδρόμιο του Μάλεμε.  Σε μία από τις μάχες, ο καϋμένος ο νεαρός Τάκης είδε τον αδερφικό του φίλο Χάρη να κόβεται στα δύο από Γερμανική χειροβομβίδα. Επιστρέφοντας στ' Ανάπλι, έγραψε έναν μετρημένο επικήδειο στον φίλο του, έχουμε το απόκομμα της τοπικής εφημερίδας.

ο παππούς μου Κώστας Παπαδόγιαννης, συνταγματάρχης πυροβολικού, στο επιτελείο της Κορυτσάς, Ιαν. 1941

με τον σταυρό: η μητέρα μου, Τερέζα, με τους Ελασίτες στην Θεσσαλία, 3ος από αριστερά με το καλπάκι, ο πατέρας μου, Τάκης, Ιαν. 1944, είχαν μόλις νυμφευθεί στην Αθήνα, 31 Δεκ. 1943, όδευαν με τα πόδια, φυσικά, προς την Μακεδονία, το νιόπαντρο ζεύγος πήγαινε να συναντήσει τον παππού, Κώστα Παπαδόγιαννη, στην Βέρροια, ήταν επιτελικός στην ΟΜΜ (Ομάδα Μεραρχιών Μακεδονίας) του ΕΛΑΣ.

-απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης από τον ΕΛΑΣ, με επικεφαλής την ΟΜΜ του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ,   

30 Οκτωβρίου 1944-

*στο κέντρο, με το καλπάκι και το μουστάκι, το χέρι στην τζέπη, ο παππούς, Κώστας Παπαδόγιαννης, επιτελάρχης πια της ΟΜΜ' σε πρώτο πλάνο, δεξιά μετά τον συναγωνιστή στρατιωτικό,με καπέλλο, με το καλπάκι, ομοίως, ο Ευριπίδης Μπακιρτζής, πίσω από τον παππού, ομοίως με καλπάκι του ΕΛΑΣ, ο Μάρκος Βαφειάδης.

*ήταν μέσα του 1980, ο Μάρκος επέστρεψε στην Ελλάδα με την παρέμβαση του τότε πρωθυπουργού, Αντρέα Παπαντρέου-συμφοιτητή του πατέρα μου στην Νομική-. Θυμάμαι μία πελώρια διαδήλωση του ΠΑΣΟΚ στην Πλατεία Κοτζιά στην Αθήνα {-δεν υπήρξα ούτε ψήφισα ποτέ αυτό το συνονθύλευμα, πλην μία μόνη φορά, το 1981, αντ' αυτού: ο πατέρας μου είχε μόλις υποστεί βαρύ καρδιακό επεισόδιο και νοσηλευόταν στην ιδιωτική κλινική της εποχής όπου πέθανε 3 χρόνια μετά, το 1984, μου ζήτησε τότε να κατέβω κάτου για να ψηφίσω αντ' αυτού, το έκαμα με κρύα καρδιά αλλά είχε βάλει βουλευτής ο γαμπρός του "θετού"του πατέρα, του Μήτσου Παπαδημητρίου, δικηγόρου και κεντρώου βουλευτή και μιά φορά υφυπουργού, πατέρα της Έλσας, βουλευτή μας της ΝΔ για χρόνια, του Μελίδη, μετέπειτα Δημάρχου Ναυπλιέων, έτσι, δεν είχα πολλές τύψεις που πρόδωσα την αριστερή μου ένταξη, εφόσον γνώριζα τον άνθρωπο κι εκτιμούσα πολύ το ποιόν του Μελίδη. Εκείνη την μακρινή εποχή, όχι διαδίκτυα και κινητά δεν υπήρχαν αλλά τα τηλέφωνα του ΟΤΕ μπλόκαραν μία στις δύο' έκανε ένα κρύο του διαόλου στο πατρικό, κλεισμένη μόνη στο σπίτι, με ένα φορητό ραδιοφωνάκι, στο πιο μικρό δωμάτιο του μεγάλου σπιτιού, το γραφείο του πατέρα μου τω πάλαι, άκουγα τα αποτελέσματα. Όταν άκουσα τα συγκεντρωτικά και βεβαιώθηκα πως εξελέγη η και νονά μου Μελίνα, όταν μάλλον εκλεγόταν το ΠΑΣΟΚ, τηλεφώνησα στο σπίτι, η μητέρα μου αρκετά ψύχραιμη, τηλεφώνησα ύστερα στην κλινική και ζήτησα να μιλήσω με τον πατέρα μου, του είπα αυτολεξεί "μπαμπά, κερδίσατε", έβαλε τα κλάμματα και η νοσοκόμα με μάλλωσε που τον αναστάτωσα-}τώρα έχω βελτιωθεί αλλά οι κοινωνικές επαφές δεν είναι το καλλίτερό μου. Αφού κόπασε ο κουρνιαχτός  σ' εκείνη την συγκέντρωση του ΠΑΣΟΚ για την υποδοχή του Μάρκου Βαφειάδη οίκοι-είμουν μαζί με την νονά μου Μελίνα, της είπα πως ήθελα να δω τον Μάρκο, με πήρε από το χέρι, του είπα πως είμαι εγγόνα του Κώστα Παπαδόγιαννη, δεν νομίζω να  έχω δεχθεί θερμότερο αγκάλιασμα από κείνο που μου έκαμε ο μπάρμπα Μάρκος κατασυγκινημένος. Αυτά θα θυμάμαι το λόγου μου, ημι~γραία πλέον-

https://www.youtube.com/watch?v=AHaUqnZmI8U

 έχοντας επιστρέψει από την Ακροναυπλία όπου υπήρξε θανατοποινήτης διότι ξεσήκωσε τον Σπερχειό στο κίνημα δημοκρατικών στρατιωτικών, με την αμνηστία του 1937, ο παππούς μου Κώστας Παπαδόγιαννης, έβαλε μπρος το πτυχίο του μηχανικού και έκαμε έργα, υπήρξε ο υπεύθυνος για την αποξήρανση της Ξυνιάδας το 1937-8, υπήρξε ένας πολυτάλαντος άνθρωπος, αργότερα, μετά τις εκτοπίσεις κι εξορίες-τουλάχιστον διηύθυνε τα μεταλλεία της Σερίφου 1948- διετέλεσε διευθυντής του Πολιτικού Γραφείου του Κλη-Κλη (Σοφοκλή Βενιζέλου), έπειτα, διευθυντής στην εταιρεία ΦΙΞ του Καρόλου Φιξ. ως εναπομείνασα του -είναι κι ένας ξάδερφος κάπου- θαρρώ πως μόνο περήφανους μας έκαμε όλους εμάς στην οικογένειά μας.

**χθες, 29/10/2020, αν είχε ζήσει, θα είχε συμπληρώσει 90 χρόνια ζωής η δευτερότοκη θυγατέρα του Ζωρζέττα, αιωνία της η μνήμη**