12/6/22

γειά σου, μπαμπά

https://www.youtube.com/watch?v=O7oP8tYKXKk 

Λοιπόν, μπαμπά, έκατσα εδώ διότι σήμερα κλείνεις 38 χρόνια νεκρός. 10 Ιουνίου 1984. Ημέρα Κυριακή, εμέναν μου είπαν να μπω στην Εντατική στις 23.00. Πάντα θα είμαι ευγνώμων στον Διευθυντή της Εντατικής του Υγεία, υπέροχος άνθρωπος. Μετράγαμε το αν θα έπρεπε να μπει μέσα ο αδερφός που μόλις είχε έρθει από το Μεξικό πατητά,μην και μας πεθάνει ο μπαμπάς, κι όμως.... το άντεξε κι αγκάλιασε τον πρωτότοκό του. Μετά, ο Γιώργος κι εγώ κόβαμε βόλτες στα χωράφια γύρω από την κλινική και λέγαμε πως πρώτα θα πέθαινε η μαμά και μετά ο μπαμπάς. Ήταν που ήταν λεπτός τότε ο αζιρφός, από την αγωνία του να φθάσει, είχε φέξει... Ο Γιώργος ήταν απαρηγόρητος για τον πατέρα του. Υπήρξε ο ήρωάς του, όπως για μέναν η μάνα μας.

Ο Σταύρος δεν είχε γαρύφαλλα, σου τα έφερα όταν κατέβηκα το Πάσχα, μόνο κόκκινα τριαντάφυλλα, συγγνώμην, μπαμπά. Πρώτη  φορά σε 38 χρόνια που βρίσκομαι εδώ στην επέτειο του θανάτου σου' σκέφτηκα μέχρι τρισάγιο να σας κάνω, με την μαμά, αλλά είπα "θα μου το έφερνε στο κεφάλι" και μου κόπηκε η θρησκευτική φόρα. Δεν έχω και πολλή, εξάλλου... Δεν γλιτώνω, φυσικά, μεταξύ της Αγιά Τριάδας -σήμερα- και της Βαγγελίστρας, καλά που δεν κοιμάμαι πια ποτέ, βαράνε ανελέητα οι καμπάνες από τις 6 το πρωΐ. Η δική μας καμπάνα της Παναγίας ήταν πιο διακριτική, ίσως διότι τότε την χτύπαγε με το χέρι η κυρά Κατίνα μας.

Λοιπόν, μπαμπά, μπορώ να σε λέω μπαμπά μόνον γραπτά κι εδωμέσα, έτσι? 38 χρόνια deja, δεν θα αναμασήσω τα ήδη λεχθέντα, τα του θανάτου σου, τα της μαμάς κλπ, ειπωθέντα. Τις προάλλες ένα περίεργο όνειρο, εσύ νεκρός-παγωμένος ήδη, παραδίπλα- και κρατώντας το χέρι της γιαγιάς Μαρίκας, πέθανε κι αυτή, λευκό το σεντόνι, λευκά τα πρόσωπα, μαύρα τα ενδύματα. Είναι που δεν έχουμε ακόμη γράψει το όνομα της γιαγιάς στον τάφο? είναι επειδή κείνο το απερίγραπτο ον λες και βεβήλωσε τον οικογενειακό μας τάφο με τις φαεινές ιδέες του? δεν ξέρω, αληθινά, κάνω προσπάθεια να έρθω στον τάφο πια... Πάντως, αυτές τις μέρες είναι δροσερά -το νερό στην Αρβανητιά σχεδόν κρύο- εν αντιθέσει προς τον Ιούνιο του 1984. Οι μέρες συμπίπτουν περίπου, πάλι Κυριακή, η επαύριος του Αγίου Πνεύματος.

Τώρα που αναλογίζομαι, μόνο οι μαύροι κι άσπροι καναπέδες στην είσοδο του Υγεία μου έρχονται στον νου, η θεία Διδώ, η θεία Ελενίτσα και η θεία Δέσποινα, οι εναπομείνασες αδερφές σου, δηλαδή, οι 45 βαθμοί Κελσίου έξω, αλλάζοντας το καφτάνι μου με σαλοπέτ, πρώτη φορά που εκλήθην να φερθώ ενηλίκως το ως τότε ανήλικο 30άρικο, τα κατάφερα καλά, θαρρώ, ιδιαιτέρως αμέσως μετά με την μαμά. Νομίζω πως από ψηλά όπου υπερίπτασαι, μάλλον θα επικροτούσες, εσύ, που αν και πάντα συγκαταβατικός, από εμέναν είχες μεγάλες απαιτήσεις, τσίναγα, φυσικά, εσύ γνώριζες καλλίτερα. Με εντυπωσίασαν πέντε αράδες σε ένα από τα γράμματά σου από το Κονγκό, εκείνα που το απίστευτο αυτό ον αρνείται να επιστρέψει οίκοι. Εσύ κι εγώ πιστεύαμε στο σύμπαν, σε κανέναν μονοφυσικό Θεό. Από κειπάνω, από τ' άστρα, αστεράκι κι εσύ αενάως λάμπον, ξέρω καλά πως με θάλπεις. Να είσαι καλά μπαμπά, σου έφερα ένα αδέσποτο κατακόκκινο τριανταφυλλάκι να σε στέργει-


ΥΓ. τις προάλλες, τα παιδάκια του Δημοτικού, μετά τις τόσες πρόβες που άκουγα κι έβλεπα επί μέρες, κάναν την γιορτούλα τους, χορέψαν με καταπληκτικό συντονισμό το μενεξέδες και ζουμπούλια, δεν νομίζω πως το είχες υπ' όψιν σου, αυτές τις ημέρες, επικρατεί εδώ, η μάνα κι εγώ κι οι μενεξέδες της αυλής μας, ένα, σ' εσέναν αρέσαν πάρα πολύ τα ζουμπούλια, τα καλλιεργούσε η γιαγιά όταν η αυλή στο πατρικό σου-μας- ήταν η τριπλή από σήμερα, είχαμε κι εμείς μία μεγάλη γλάστρα με ζουμπούλια, τη εντολή σου στην μάνα, μύριζαν περίφημα, που έλεγες κι εσύ...είναι ένα όμορφο βαλσάκι, σαν εκείνα όπου με χόρευες στη σάλα μας στου Κυριαζόπουλου, εγώ 5 κι εσύ 39, η θωριά σου δεν απείχε πολύ από την εικόνα των 27 σου, αφιερωμένη, ως όλες, στη μάνα. Χαίρομαι πολύ που με έμαθες εσύ βαλς, χαίρομαι για τα βαλς μας στο Σούνιο, εσύ υπέροχος καβαλλιέρος σε μία 14χρονη έφηβη -μεταξύ μας τώρα, μπαμπά, πολύ "πατριάρχης" μας είχες προκύψει,θυμάμαι τον ψόγο σου για μια κοντή φουστίτσα γαλάζια φωσφορίζουσα εκείνη την εποχή στο Σούνιο,"πιο κοντή δεν μπορούσες να είχες βρει?" καθώς και για την επιμονή σου να δώσω εξετάσεις στην Εθνική Τράπεζα, απέτυχα παταγωδώς, εγώ πήρα το αίμα μου πίσω έναντι εσού αλλά εσύ το έφερες βαρέως'  για κείνο στον ελληνικό μου γάμο το 1983. Με χόρεψες βαλς εζιτασιόν και όλοι καμάρωναν, εμέναν, να ανοίξει η γης να με καταπιεί...Χαίρομαι που υπήρξες ο πατέρας που υπήρξες για μέναν και τον Γιώργο, και με τον Γιώργο υπήρξες καταπιεστικός, τώρα που λέμε αλήθειες, δεν τον άφησες να φύγει στο Παρίσι στα 18 του,είπες και ελάλησες πως πρώτα θα πάρει το πτυχίο της Νομικής κι ύστερα τα εξωτερικά, δεν ήταν ζήτημα χρημάτων, έβγαζες τότε αρκετά ως πάρα πολλά' ανοιχτός στους ορίζοντες, αν και τις διακρισούλες σου  μεταξύ υιού και κόρης δεν γλίτωσα, ας πούμε πως οφείλετο στον τρόπο που ανατράφηκες, στην γενιά σου και μόνος γιός ανάμεσα σε 5 αδερφές, περιττεύει να πω πως κι ο μοναχογιός σου απέναντί μου σε αντέγραψε κατά γράμμα και ως να πεθάνει μου έκαμε παρεμφερείς παρατηρήσεις' δεν έγινες επαγγελματικά αυτό που ήθελες, ούτε κι εγώ. Εντούτοις, κι εσέναν κι εμέναν, μας σεβάστηκαν οι γύρω μας μέσα από την τίμια και πολλή δουλειά μας, αυτό ας μας αρκεί. Υπήρξες πάντα υποστηρικτικός  παρ' όλα αυτά σε όλα μας τα λάθη, consented, σ' ευχαριστώ πατέρα, σ' ευχαριστώ μπαμπά μου- 

*το έχω ξαναπεί: δυσκολο~διαχειρίσιμη τέτοια καταγωγή, το ότι ο αδερφός κι εγώ βγήκαμε στην επιφάνεια, εισπράττοντας και ρουφώντας τα των γονιών και πηγαίνοντας παραπέρα, μπράβο μας. σ' εκείνους οφείλεται, μας αναθρέψαν χωρίς να αναφέρουν το τι κάναν στις επαγγελματικές ζωές τους, άσχετο αν λόγω της συγκατοίκησης με το ιατρείο της μάνας, ως παιδάκια συμπεριλάβαμε στα παιδικάτα μας πλείστες όσες εικόνες. Πώς να ξεχάσω ετών 5-9 τους βαρυποινήτες της Ακροναυπλίας που φέρναν γουλί κουρεμένους, με μακρύ γκρίζο παλτό και σίδερα που σέρνονταν στην πέτρινη σκάλα μας, ως το τζαμωτό μας, την είσοδο στο σπίτι δηλαδή, όπου η μάνα απαιτούσε να τους αφαιρέσουν τις σιδερένιες μάγκαινες? Πώς να ξεχάσει ένα 6χρονο το πύρινο βλέμμα του σερνάμενου με αλυσσίδες που μου είπε: "μοιάζεις στο κοριτσάκι μου"...Πώς να ξεχαστεί, αναγκαίο να γραφτεί, η θρυλική απόδραση ενός βαρυποινήτη από το παραθυράκι του, έτσι το λέγαμε τότε "αποχωρητηρίου", το κρέμασμά του στο λεωφορείο του ΚΤΕΛ και η άδοκη επιστροφή του στην Ακροναυπλία, ο μετέπειτα απαγχονισμός του? Πώς να ξεχαστεί ο θρήνος της μάνας, το ότι έκλεισε το ιατρείο της για μέρες και με δημόσια δήλωσή της ουδέποτε δέχθηκε κατοίκους της Ακροναυπλίας στο ιατρείο της, η προσφυγή της στο τότε Υπουργείο Δικαιοσύνης... Υπήρξαν η πρώτη γενιά που μας επέβαλε τον ενικό, ενόσω κείνοι απευθύνονταν πάντα στον πληθυντικό στους δικούς τους γονιούς, υπήρξαν η πρώτη γενιά που μας χορήγησε την μέγιστη ελευθερία ανατροφής, απαντώντας αμέσως στην καταπιεστική τοιαύτη των δικών τους γονιών. Μόνο για τούτο, ευγνώμονες ημείς*

ετών 58


Michelle Gurevich - Goodbye My Dictator